Fabaceae - Họ Đậu, họ phụ Điệp Caesalpinioideae

Họ Đậu Fabaceae chia ra 3 họ phụ : Điệp, Trinh nữ và Đậu. Trong đó họ Điệp hình như là có nhiều loài hoa đẹp trồng làm hoa cảnh hơn cả. Họ Điệp có khoảng 125 loài ở VN.

Đây là một số loài :

1. Afzelia xylocarpa (Kurz.) Craib. : Gõ đỏ, Gõ cà te

Hình chụp ở Hồ Lak, Buôn Ma Thuột

2. Bauhinia acuminata L. : Móng bò trắng, Móng bò nhọn

3. Bauhinia bassacensis Pierre ex Gagn. : Móng bò Hậu giang

Cây hoang dại, không biết ở vùng sông Hậu giang có thấy thứ hoa này không chứ tôi chụp hình cây này ở tận... Cà Ná lận.

4. Bauhinia bracteata (Benth.) Baker. subsp. bracteata : Móng bò cánh dơi

Hình cây chụp ở Cao Bằng

Hình chụp ở Phan Rang

5. Bauhinia cardinale Pierre . ex Gagn. : Móng bò đỏ, Mấu hăng, Mấu tràm
Hình cây chụp ở Vĩnh Hy, Ninh Thuận

6. Bauhinia clemensiorum Merr. : Móng bò mấu

Hình chụp ở Bà Nà, Đà Nẳng

7. Bauhinia curtisii Prain. : Móng bò Curtis

Hình chụp ở núi Chúa, Ninh Thuận

8. Bauhinia lakhonensis Gagn. : Móng bò Lakhon

Hình chụp ở An Khê, GiaLai Kontum, loài này với B.pyrrhoclada gần giống nhau, nhưng phân biệt tiểu nhụy loài này rất nhiều.

9. Bauhinia mastipoda Pierre ex Gagn. : Móng bò hoa phượng

Hình chụp ở Bà Nà, Đà Nẳng, cây trườn như dây leo trùm lên ngọn cây rừng

10. Bauhinia monandra Kurz. : Móng bò hồng, Móng bò đơn hùng

Cây trồng làm cây cảnh. Hình chụp ở Buôn Ma Thuột

11. Bauhinia pottsii G. Don. : Móng bò lửa

Cây rừng mọc hoang dại ở Nam Cát Tiên, Đồng Nai

12. Bauhinia purpurea L. : Móng bò tím, Lan Hoàng hậu

Cây này chắc ai cũng biết, được trồng làm cây cảnh khắp nơi.

13. Bauhinia pyrrhoclada Drake del Cast. : Móng bò lửa

Không biết tại sao trong sách gọi là "lửa" trong khi hoa màu trắng ?

Hình chụp ở hồ Ba Bể

14. Bauhinia saigonensis Pierre ex Gagn. : Móng bò Sàigòn

cây mọc nhiều ở Đồng Nai, Bình Dương

15. Bauhinia variegata L. : Hoa Ban, Móng bò sọc

Hoa này có nhiều sắc độ từ trắng đến tím hồng.

Hình hoa Ban trồng trước Lăng Bác :

16. Brownea ariza Benth. : Cát Anh

Cây hoa trồng trong Thảo cầm viên Sài Gòn

17. Caesalpinia crista L. : Điệp xoan

Cây trườn như dây leo mọc hoang dại ở Thủ Thiêm, TPHCM

18. Caesalpinia enneaphylla Roxb. : Tan rang

Cây mọc hoang dại ở Nam Cát Tiên, Đồng Nai

19. Caesalpinia godefroyana O. Ktze. : Móc ó, Vàng gai

Cây mọc hoang dại nhiều nơi các tỉnh miền Đông Nam bộ

20. Caesalpinia latisiliqua (Cav.) Hatt. : Vấu diều

Hình cây chụp ở Quảng Ninh, cũng thấy cây này ở Đà Nẳng, Đồng Nai

hoa

21. Caesalpinia mimosoides Lamk. : Điệp trinh nữ, Móc mèo

Hình chụp ở Nam Cát Tiên

trái

22. Caesalpinia minax Hance. : Vuốt hùm

Hình chụp ở Mèo Vạc, Hà Giang

23. Caesalpinia pubescens (Desf.) Hatting. : Me tiên

Cây trên Ngũ Hành sơn, Đà Nẳng

trái

24. Caesalpinia pulcherrima (L.) Sw. : Điệp, Điệp cúng, Kim phượng

Hoa thường trồng, có nhiều màu hoa.

25. Caesalpinia sappan (L.) : Tô mộc, Vang nhuộm

Cây này trước đây trồng lấy vỏ cây làm thuốc nhuộm vải màu vàng, còn dùng để làm thuốc Đông y.

26. Cassia alata L. : Muồng trâu, Muồng xức lác

Cây mọc hoang và trồng ở khắp Nam bộ. Công dụng giống như tên.

27. Cassia fistula L. : Bò cạp nước, Muồng Hoàng yến

Cây này hiện nay được trồng làm cảnh khắp nơi.

28. Cassia floribunda Cav. : Muồng nhiều hoa

trái

29. Cassia grandis L. f. : Ô môi

Trái Ô môi ăn được, ngọt hơi chát.

30. Cassia hirsuta L. : Muồng lông

31. Cassia javanica subsp. nodosa (Roxb.) K. & S.S. Larsen. : Muồng hoa đào, Bò cạp hồng

Cây mọc hoang và trồng làm cảnh. Vào khoảng tháng 5, 6 nếu bạn đi ngang đường qua rừng, nếu thấy cây nào hoa nở hoa màu hồng đầy tán cây thì đó chính là cây Bò cạp hồng này, rất đẹp. Đây là một tấm hình chụp khi xe chạy ngang đèo Ngoạn Mục.

32. Cassia leschenaultiana A.P de Cand. : Muồng cô-binh

33. Cassia mimosoides L. : Muồng trinh nữ

34. Cassia multijuga Rich. : Muồng nhiều lá

Cây này thấy trồng ở Bảo Lộc trong khu vực trường Trung cấp Lâm nghiệp (hình như vậy), đối diện tiệm trà Trâm Anh, cây này hoa có 1 cánh dài hơn và bẻ cong về 1 phía

35. Cassia occidentalis L. : Muồng hòe, Muồng tây, Muồng Cốt khí

Cây nhỏ mọc hoang khắp nơi

36. Cassia siamea Lamk. : Muồng xiêm, Muồng đen

Cây gỗ trung bình, mọc hoang nhiều nơi.

37. Cassia splendida Vogel. : Muồng vàng, Muồng bò cạp

Cây nhỏ được trồng làm cảnh khắp nơi vì có hoa quanh năm.

38. Cassia tora L. : Thảo quyết minh, Muồng ngủ

39. Delonix regia (Hook.) Raf. : Phượng vĩ, Điệp tây

40. Gleditsia australis Hemsl ex Forb. & Hemsl. : Bồ kết, Tạo giác

trái

thân cây có gai dài đến 10cm có ngạnh tua tủa, màu nâu bóng

41. Intsia bijura (Colebr.) O. Ktze. : Gõ nước

hoa

42. Peltophorum dasyrachis (Miq.) Kurz. : Lim vàng

Hình chụp ở đảo Nam Du, Kiên Giang

43. Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex Heyne. : Lim sét

Gọi là Lim sét vì nụ hoa và trái có màu rỉ sét.

Thấy tên Lim nhiều người nghĩ lầm về gỗ Lim, gỗ Lim là gỗ cây Lim xanh chứ không phải của cây Lim sét này.

44. Pterolobium macropterum Kurz. : Dực thùy, Song trắng đỏ

45. Pterolobium microphyllum Miq. : Dực thùy lá nhỏ

46. Sacara dives Pierre : Vàng Anh, Hoa Vô Ưu

47. Schizolobium parahyba (Vell.) S.F.Blak : Điệp vàng Braxin, Brazilian firetree
Loài cây mới nhập nội không lâu, thấy trồng ở công viên Tao Đàn TPHCM và một số tư gia, nhìn hơi giống cây Lim sét