Cyperaceae - Họ Lác (họ Cói)

Họ Lác có 28 chi với gần 400 loài ở VN, chiếm một phần khá nhiều trong các loại cỏ thường gặp, việc phân biệt các loài này có nhiều khó khăn bởi vì nó rất giống nhau, các tài liệu mô tả cũng không đồng nhất

1. Cyperus alternifolius L. ssp. flatbelliformis (Rottb.) Kuk., Cyperus involucratus Poiret.: Thủy trúc, Lác dù.

2. Cyperus amabilis Vahl. : Cú dễ thương

3. Cyperus babakans Steud. : Lác dày

4. Cyperus casteneus Willd. : Cú rơm, Cói hạt dẻ

5. Cyperus compactus Retz. : Lác ba đào

6. Cyperus compressus L. : Cú dẹp

7. Cyperus difformis L. : Cỏ Tò ty, cỏ Chao

8. Cyperus digitatus Roxb. : Udu tia, Lác tia, Cói bàn tay

9. Cyperus distans L. : Udu thưa, Cói bông cách

10. Cyperus elatus L. : U du, Cói mào

11. (?) Cyperus entrerianus Boeckl. : Cú dẹp
Loài Cyperus này thấy mọc khá nhiều (vùng Sàigòn) nhưng sao tra cứu không thấy tương ứng với loài nào trong sách Cây cỏ VN (?!), tên latin này được tìm trên internet với hình ảnh so sánh gần giống nhất với mẫu cây, không biết có đúng không, có bác nào ở Khoa Nông nghiệp biết chính xác tên loài xin đính chính giúp. Mô tả thêm chi tiết : Cỏ mọc thành bụi cao 30-50cm, trục phát hoa nhám, có 3 cạnh tà.

12. Cyperus exaltatus Retz. : Udu cao

13. Cyperus halpan L. : Cú cơm, Cói đất chua

14. Cyperus imbricatus Retz. : Udu kết lợp
Loài này và C. elatus khá giống nhau, nhưng ở C. imbricatus hoa không dày bằng và đặc điểm tán 2 lần kép.

15. Cyperus iria L. : Cú rận, Cói gạo

16. Cyperus javanicus Houtt. : Udu, Lác Java
Loài U du thường gặp vùng nước có triều, lá rất bén

17. Cyperus malaccensis Lam. : Lác nước, Cói nước
Loài Lác thường gặp trên bãi lầy đất hoang

18. Cyperus paniceus (Rottb.) Boeck. var. roxburghianus (C.B. Cl.) Kuk. : Udu kê

19. Cyperus papyrus L. : Lác giấy
Cây nhập trồng làm cảnh

20. Cyperus polystachyos Rottb. : Cú ma

21. Cyperus pulcherrimus Willd. ex Kunth. : Lác đẹp
Cây này hình mô tả trong sách Cây cỏ VN không giống như trên các trang web khác?

22. Cyperus pumilus L. : Cú nhỏ

23. Cyperus pygmaeus Rottb. : Cú lùn
Loài này mới nhìn giống như Kyllinga, xem kỹ hoa thì là Cyperus

24. Cyperus rotundus L. : Cỏ Cú, Hương phụ
Cỏ mọc phổ biến bãi cỏ khắp nơi

25. Cyperus sulcinux C.B. Cl. : Cú trái có rãnh

26. Cyperus trialatus (Boeck.) Kern. : Lác 3 cánh

1. Bulbostylis barbata (Rottb.) C.B. Cl. : Cỏ Chát, Bờm râu

2. Bulbostylis puberula (Poir.) C.B. Cl. : Bờm lông

3. Eleocharis geniculata (L.) R. & Sch. : Năn gối

4. Eleocharis parvula (R. & Sch.) Link ex Pl. : Năn nhỏ, Năn chỉ
Cây mọc vùng nước mặn ven biển (hình chụp cây ở mũi Cà Mau)

5. Eleocharis spiralis (Rottb.) Roem. & Schult. : Năng xoắn
Loài Năn này hay đi đôi với Cỏ Scirpus littoralis vùng nước lợ, nước có triều.

6. Fimbristylis aestivalis (Retz.) Vahl. : Mao thư thu, Cỏ Quăn, Cói quăn hè

7. Fimbristylis dipsacea (Rottb.) C.B. Cl. : Mao thư nhím, Cói quăn nhím

8. Fimbristylis ferruginea (L.) Vahl. : Mao thư sét

9. Fimbristylis griffithii Boeck. : Mao thư Griffith

10. Fimbristylis microcarya F.v. Mueller. : Mao thư trái nhỏ

11. Fimbristylis miliacea (L.) Vahl. : Cỏ Chát, cỏ Tò te

12. Fimbristylis schoenoides (Retz.) Vahl. : Mao thư nghiêng, Cói quăn quả cánh

13. Fimbristylis sericea (Poir.) R. Br. : Mao thư tơ

Cỏ trên đồi cát Phan Thiết

14. Fimbristylis sieberriana Kunth. : Mao thư Sieber

15. Fuirena umbellata Roth. : Cỏ đắng tán

16. Kyllinga alata Nees. : Bạc đầu cánh

17. Kyllinga brevifolia Rottb. : Bạc đầu lá ngắn

18. Kyllinga nemoralis (J.R. & G. Forst.) Dandy ex Hutch. & Dalz. : cỏ Bạc đầu

19. Kyllinga polycephala Willd. ex Kunth. : Bạc đầu nhiều đầu

20. Lepironia articulata (Retz.) Domin. : Bàng
Cỏ Bàng dùng để đan đệm, chiếu, túi bao bì

21. Rhynchospora corymbosa (L.) Britton : Chủy tử tản phòng, Chủy tử tán

22. Rhynchospora longisetis R. Br. : Chủy tử tơ dài

23. Scirpus grossus L.f. : Lác hến, Đưng, Cói dùi thô
Loài Lác mọc hoang khá nhiều bãi lầy ven sông, trông rất giống với Cyperus malaccensis (Cói, Lác nước), nhưng hoa khác hẳn.

24. Scirpus littoralis Schrab. : Hến biển, Năn tượng
Cỏ mọc hoang rất nhiều vùng nước lợ (Rừng Sát, Cần Giờ)

25. Scirpus mucronatus L. : Hoàng thảo mũi, Cói dùi mũi

26. Scirpus subcapitatus Thwaites var. subcapitatus Robin. : Hoàng thảo năng

Chi Scleria : Đưng, Cương

27. Scleria oblata S. T. Bl. : Cương rộng, Cỏ Mây

28. Scleria terrestris (L.) Fassett. : Cương đất, Đưng đất

29. Scleria sp. : loài chưa biết, hình mẫu chụp tại Fansipan, chỗ đất ẩm cao độ khoảng 2000m, không tìm thấy giống loài nào mô tả trong sách.

Chi Carex : Cói túi, Kiết
Cỏ dạng bụi, sống lâu năm, có khoảng 100 loài ở VN, mọc ở vùng núi,

30. Carex lindleyana Nees. : Kiết Lindley
Cỏ gặp ở Bảo Lộc