Chi Cyperus-Cói

Cyperus is a large genus of about 600 species of sedges, distributed throughout all continents in both tropical and temperate regions.^[1][2]

They are annual or perennial plants, mostly aquatic and growing in still or slow-moving water up to 0.5 m deep. The species vary greatly in size, with small species only 5 cm tall, while others can reach 5 m in height. Common names include papyrus sedges, flatsedges,nutsedges, umbrella-sedges and galingales. The stems are circular in cross-section in some, triangular in others, usually leafless for most of their length, with the slender grass-like leaves at the base of the plant, and in a whorl at the apex of the flowering stems. Theflowers are greenish, and wind pollinated; they are produced in clusters among the apical leaves. The seed is a small nutlet

1. Cyperus acuminatus
2. Cyperus albostriatus (syn. C. diffusus) – Dwarf Umbrella-sedge
3. Cyperus alopecuroides
4. Cyperus alternifolius – Umbrella Papyrus, "umbrella palm", "umbrella plant"Thủy trúc,  Lác dù.
   1. Cyperus alternifolius ssp. flabelliformis (syn. C. involucratus)
5. Cyperus amabilis Vahl. : Cú dễ thương
6. Cyperus angolensis Boeckeler
7. Cyperus angustatus
8. Cyperus aquatilis
9. Cyperus arenarius
10.  Cyperus aristatus 
11. Cyperus articulatus - jointed flatsedge, priprioca
12.  Cyperus babakans Steud. : Lác dày
13. Cyperus bipartitus – Shining Flat sedge, River Cyperus
14. Cyperus bowmannii
15. Cyperus breviculmis
16. Cyperus brevifolius
17. Cyperus bulbosus – Australian Bush Onion, "wild onion" (Australia)
18. Cyperus capitatus
19. Cyperus carinatus
20. Cyperus casteneus Willd. : Cú rơm, Cói hạt dẻ
21. Cyperus cephalanthus
22. Cyperus cephalotes
23. Cyperus compactus Lác ba đào
24. Cyperus compressus Cú dẹp
25. Cyperus concinnus
26. Cyperus congestus – Dense Flatsedge
27. Cyperus conglomeratus
28. Cyperus conicus
29. Cyperus crassipes Vahl. - from Madagascar
30. Cyperus croceus - Baldwin flatsedge, a facultative grass found in between wetland and upland environments.
31. Cyperus cyperoides
32. Cyperus decompositus
33. Cyperus dentatus – Toothed Umbrella-sedge
34. Cyperus diandrus – Umbrella Flatsedge
35. Cyperus difformis – Variable Flatsedge, Small-flowered Umbrella-sedge Cỏ Tò ty, cỏ Chao
36. Cyperus digitatus Roxb. : Udu tia, Lác tia, Cói bàn tay
37. Cyperus distachyos
38. Cyperus distans Cói bông cách
39. Cyperus dives
40. Cyperus duripes
41. Cyperus echinatus – Globe Flatsedge
42. Cyperus elatus L. : U du, Cói mào
43. Cyperus enervis
44. Cyperus entrerianus Boeckl. : Cú dẹp
    Loài Cyperus này thấy mọc khá nhiều (vùng Sàigòn) nhưng sao tra cứu không thấy tương ứng với loài nào trong sách Cây cỏ VN (?!), tên latin này được tìm trên internet với hình ảnh so sánh gần giống nhất với mẫu cây, không biết có đúng không, có bác nào ở Khoa Nông nghiệp biết chính xác tên loài xin đính chính giúp. Mô tả thêm chi tiết : Cỏ mọc thành bụi cao 30-50cm, trục phát hoa nhám, có 3 cạnh tà.
45. Cyperus eragrostis – Tall Flatsedge, Pale Galingale
46. Cyperus erythrorhizos – Redroot Flatsedge
47. Cyperus esculentus – Chufa Flatsedge, Tigernut Sedge, Yellow Nutsedge, Yellow Nutgrass, Yellow Umbrella-sedge, Earthalmond
48. cyperus exaltatus Udu cao
49. Cyperus fauriei
50. Cyperus fertilis
51. Cyperus flaccidus
52. Cyperus flavescens – Yellow Flatsedge, Yellow Galingale, Yellow Cyperus
53. Cyperus fulvus
54. Cyperus fuscus – Brown Flatsedge, Brown Galingale

55. Cyperus giganteus

56. Cyperus gracilis – Slender Flat sedge
57. Cyperus grayi Torr.
58. Cyperus grayoides
59. Cyperus giganteus – "piripiri", cañita
60. Cyperus haspan (syn. C. halpan) Cú cơm, Cói đất chua
61. Cyperus helferi
62. Cyperus hillebrandii
    1. Cyperus hillebrandii ssp. decipiens
    2. Cyperus hillebrandii ssp. hillebrandii
63. Cyperus holoschoenus
64. Cyperus houghtonii – Houghton's Umbrella-sedge, Houghton's Flatsedge, Houghton's Cyperus
65. Cyperus imbecillis
66. Cyperus imbricatus Udu kết lợp Loài này và C. elatus khá giống nhau, nhưng ở C. imbricatus hoa không dày bằng và đặc điểm tán 2 lần kép.
67. Cyperus involucratus
68. Cyperus iria L.Cú rận, Cói gạo
69. Cyperus isocladus 
70. Cyperus ixiocarpus
71. Cyperus javanicus Cyperus javanicus Houtt. : Udu, Lác Java Loài U du thường gặp vùng nước có triều, lá rất bén
72. Cyperus kibweanus P.A.Duvign.
73. Cyperus kyllingia
74. Cyperus laevigatus – makaloa (Niihau)
75. Cyperus laevis
76. Cyperus laxus
77. Cyperus ligularis L.
78. Cyperus longus – Common Galingale
    1. Cyperus longus var. badius
79. Cyperus lucidus
80. Cyperus lupulinus – Great Plains Flatsedge
    1. Cyperus lupulinus ssp. macilentus
81. Cyperus luzulae
82. Cyperus maculatus
83. Cyperus malaccensis – Malacca Galingale Lác nước, Cói nước Loài Lác thường gặp trên bãi lầy đất hoang
84. Cyperus michelianus (L.) Link - Asia + Madagascar
85. Cyperus microcephalus
86. Cyperus microcristatus
87. Cyperus multifolius
88. Cyperus natalensis
89. Cyperus niger
90. Cyperus odoratus – Rusty Flatsedge
91. Cyperus ornatus
92. Cyperus pangorei
93. Cyperus paniceus (Rottb.) Boeck. var. roxburghianus (C.B. Cl.) Kuk. : Udu kê
94. Cyperus papyrus – Papyrus Sedge Lác giấy Cói giấy (danh pháp hai phần: Cyperus papyrus) là một loài thực vật thuộc họ Cói. Loài này được Carl von Linné miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.^[1]
    
    Cói giấy là một loài thực vật thân thảo sống lâu năm bản địa châu Phi, và tạo thành các thảm thực vật đầm lầy giống như lau sậy trong vùng nước nông. Trong lịch sử, chúng đã được con người sử dụng từ lâu, đặc biệt là Ai Cập cổ đại, nó là nguồn gốc của giấy cói, các phần của nó có thể được ăn, và thân có khả năng nổi cao có thể được làm bè. Nó thường được trồng như một cây cảnh.
    1. Cyperus papyrus ssp. hadidii – Egyptian Papyrus Sedge
    2. Cyperus papyrus cv. 'Perkamentos'
95. Cyperus parishii
96. Cyperus pedunculatus
97. Cyperus pedunculosus
98. Cyperus pennatiformis
    1. Cyperus pennatiformis ssp. bryanii – Laysan Sedge
99. Cyperus phleoides
100. Cyperus platystylis
101. Cyperus polystachyos Cú ma
102. Cyperus prolifer – Dwarf Papyrus
103. Cyperus pulchellus
104. Cyperus pulcherrimus Willd. ex Kunth. : Lác đẹp
105. Cyperus pseudothyrsiflorus
106. Cyperus pumilus L. : Cú nhỏ
107. Cyperus pygmaeus Cú lùn
108. Cyperus retorsus - Purple flatsedge
109. Cyperus rheophytorum
110. Cyperus rotundus – Purple Nutsedge, Red Nutsedge, Coco Grass, butones butones (Philippines)

     Củ gấu hay cỏ gấu, cỏ gấu vườn, cỏ cú, hương phụ (danh pháp hai phần: Cyperus rotundus) là loài thực vật thuộc họ Cói, bản địa của châu Phi, Nam Âu, Trung Âu và Nam Á. Từ cyperus xuất phát từ tiếng Hy Lạp "κύπερος" (kuperos)^[1] và rotundus làtiếng Latin, đều có nghĩa là "tròn"^[2].

     Cyperus rotundus là loài cây sống lâu năm, có thể mọc cao tới 40 cm. Tên gọi "cỏ gấu" cũng chia sẻ với Cyperus esculentus (cói gấu tầu hay cỏ gấu tầu).

     Giống như các loài khác trong họ Cyperaceae, lá của nó mọc thành nhiều tầng, gồm 3 lá mỗi tầng từ gốc cây. Đoạn thân mang hoa có tiết diện hình tam giác. Hoa lưỡng tính có 3 nhị và một lá noãn với 3 đầu nhụy. Quả là dạng quả bế ba góc.

     Hệ rễ của cỏ gấu non ban đầu hình thành từ các thân rễ màu trắng to mập. Một số thân rễ mọc ngược lên trên mặt đất, sau đó hình thành cấu trúc giống như hành mà từ đó các chồi và rễ mới hình thành, và từ các rễ mới lại hình thành ra các thân rễ mới. Các thân rễ khác mọc ngang hay chui xuống dưới và tạo ra các củ màu nâu đỏ sẫm hay một chuỗi các củ.

     
111. Cyperus scaber
112. Cyperus scariosus
113. Cyperus schweinitzii – Schweinitz' Flatsedge, Schweinitz' Umbrella-sedge
114. Cyperus serotinus
115. Cyperus sexflorus
116. Cyperus sphaerolepis
117. Cyperus sporobolus
118. Cyperus squarrosus – Awned Cyperus
119. Cyperus strigosus – Straw-coloured Flatsedge, Straw-colored Cyperus
120. Cyperus subulatus
121. Cyperus sulcinux C.B. Cl. : Cú trái có rãnh
122. Cyperus tegetiformis (syn. C. malaccensis var. brevifolius) – Shichitoi, Short-leaved Malacca Galingale
123. Cyperus tetraphyllus
124. Cyperus textilis
125. Cyperus trachysanthos  
126. Cyperus trialatus (Boeck.) Kern. : Lác 3 cánh 
127. Cyperus trinervis
128. Cyperus umbilensis
129. Cyperus unioloides
130. Cyperus ustulatus - Giant Umbrella Sedge, Upoko-Tangata
131. Cyperus vaginatus
132. Cyperus ventricosus
133. Cyperus virens
134. Cyperus zumula