cẩm tú cầu-Hydrangea

Sắc màu huyền ảo diệu kỳ
của hoa Cẩm Tú Cầu

Hoa cẩm tú cầu có vẻ đẹp vừa thơ mộng lại vừa hoang dã. Loài cây thật đặc biệt, có thể chuyển tiếp nhiều màu sắc trên cùng một bông hoa, nhiều hoa khác màu nhau trên cùng một cây từ xanh ngọc, hồng phớt, xanh lam, xanh biếc, tím nhạt đến tím đậm …và những màu sắc có thể có được theo sự chuyển tiếp của thời tiết nơi cây sinh sống hay sự phụ thuộc vào độ pH của đất.

Hoa Cẩm Tú Cầu hay còn gọi là: Hoa Bát Tiên, Dương Tú Cầu, Hoa Tử Dương, và tiếng Anh gọi là Hydrangea.

Hoa Cẩm Tú Cầu tượng trưng cho lòng biết ơn và những cảm xúc chân thành. 

Một bó hoa tú cầu thể hiện sự biết ơn của người tặng cho sự hiểu biết của người nhận và hoa cũng là biểu tượng đại diện cho bất cứ điều gì đó là chân thành.

.

Cẩm tú cầu hay hortensias, chi Tú Cầu (danh pháp khoa học: Hydrangea) là một chi thực vật có hoa trong họ Hydrangea macrophylla tú cầu – bát tiên (hydrangeaceae), có nguồn gốc từ vùng ôn đới, bao gồm khoảng 75 loài tự nhiên tập trung ở Đông Á (từ Nhật Bản đến Trung Quốc), Nam Á, Đông Nam Á (Hymalaya, Indonesia) và Châu Mỹ.

Hoa tú cầu đầu tiên mọc ở Nhật, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Nhưng trên thế giới cẩm tú cầu cực kỳ phổ thông ở Azores thuộc Bồ Đào Nha, nhất là ở Faia Island. Ở đảo Faia hoa cẩm tú cầu nhiều đến độ đã mang lại cho hòn đảo cái tên gọi Blue Island. Cẩm tú cầu thuộc loại tiểu mộc nhỏ cao từ 1-3m. Lá mọc đối, rộng, bìa có răng, hoa vô tính, nhiều màu sắc, lúc đầu hoa màu trắng sau biến dần thành màu lam hay màu hồng…., màu hoa phụ thuộc vào độ pH của thổ nhưỡng, ưa bóng râm ẩm thấp.

Một trong những vẻ kỳ diệu của hoa Cẩm Tú Cầu là sự đổi màu ngoạn mục của nó. Sắc màu của tú cầu dao động từ màu trắng sang màu xanh sang màu hồng và màu tím, xác định bởi mức độ chua của đất.

Trong hoa cẩm tú cầu có sắc tố anthocyanin màu đỏ, đây là gốc màu của cẩm tú cầu và nó có thể tạo nên hợp tố phức với chất nhôm (aluminum) và đổi thành màu xanh da trời hay các màu khác, nên ta có thể thấy có những cụm hoa khác màu nhau trên cùng một cây.

Hầu hết các loài tú cầu có hoa màu trắng, tuy nhiên vài loài (điển hình là H. macrophylla) có màu hoa thay đổi phụ thuộc vào độ pH của đất, nếu đất có độ pH nhỏ hơn 7 (đất chua) sẽ cho hoa màu lam, nếu đất có độ pH là 7 thì cây cho hoa màu trắng sữa, nếu đất có độ pH lớn hơn 7 cây cho hoa màu hồng hoặc màu tím nên có thể điều chỉnh màu hoa thông qua việc điều chỉnh độ pH của đất trồng.
.

Tên Hydrangea gốc Hy Lạp, có nghĩa là cái chén nước (water- vessel).

Loài hoa này có nhiều hoa thật nhỏ có cánh mỏng manh chen chúc, xếp lên nhau tạo thành từng chùm hoa to tròn. Hoa Cẩm Tú Cầu thường nở rộ từ mùa hè đến mùa thu với nhiệt độ từ 55 đến 95F, nhiều nhất vào mùa hè. Hoa Tú cầu  đổi màu liên tục trong một chu kỳ nở, lúc đầu hoa màu xanh ngọc, kế đến là trắng hay màu nguyên thủy của cây rồi sau đó chuyển dần thành màu lam, màu hồng, màu tím, … rất đẹp.

Hoa mọc thành những chùm hình tròn như quả cầu, được trồng phổ biến trong sân vườn.

Tất cả bộ phận của cây chứa độc tố có thể gây ngộ độc ở người khi ăn phải. Nếu ăn những bông hoa này, bạn sẽ bị đau bụng trong nhiều giờ. Trường hợp nặng có thể dẫn đến hôn mê và co giật.

Những hạt phấn nhỏ do hoa cẩm tú cầu phát tán ra tiếp xúc với người sẽ làm cho da của người bị dị ứng.

Nhưng thật ra hoa Tú cầu có rất nhiều loại giống khác nhau nên không hẳn là hoa Tú cầu nào cũng có độc tố gây ngộ độc. Vì thế những người yêu hoa vẫn thích trồng hoa Tú cầu trong vườn nhà của mình, bạn chỉ cần tìm hiểu kỹ hơn khi chọn hoa cho mình mà thôi.

Muốn hoa có màu lam vào mùa hè, mùa thu: bón dung dịch clorua sắt hay có thể chôn vài cây đinh gỉ vào gốc cây hoặc cũng có thể trôn vào đất một ít clorua nhôm, clorua magie. Muốn hoa có màu hồng có thể bón vào đất một ít vôi bột.

Ở nhiệt độ thích hợp cây rất dễ nhân giống bằng cách giâm cành. Chỉ cần cắt một cành vừa tuổi (cành bánh tẻ) cắm xuống đất tưới nước vừa đủ có thể trở thành cây con, thời điểm nhân giống tốt nhất là vào mùa Xuân.

Hoa Cẩm Tú Cầu tượng trưng cho lòng biết ơn và những cảm xúc chân thành. Với màu sắc dịu dàng, nó có thể đứng chung với rất nhiều loại hoa khác nên được dùng rất nhiều trong tiệc cưới, trang trí nhà cửa và làm quà tặng…

Có nhiều sự tích, truyền thuyết xoay quanh những đóa hoa kiều diễm này. Theo một câu chuyện kể khá ly kỳ về tên gọi Hortensia của loài này là: nhà nghiên cứu thực vật Philibert Commerson vào giữa thế kỷ 18, đã cùng với một trợ lý và cũng là đồng nghiệp trẻ của mình tên là Jean Baret, đã cùng vượt qua cuộc hành trình gian khổ với những cơn bệnh rừng nhiệt đới ngặt nghèo. Thế rồi ở Tahiti họ đã tìm thấy loài hoa tuyệt đẹp mọc thành từng cụm to như cái chén lớn; nhưng cũng ở đó Jean Baret đã bị lộ khi “anh” cố tránh né những lời tán tỉnh của một tù trưởng Tahiti, vì thực chất Jean là Jeanne, một cô gái. Kết thúc cuộc thám hiểm, người trợ lý vẫn ở cạnh và trở thành quản gia cho Commerson đến khi nhà nghiên cứu trút hơi thở cuối cùng. Jean Baret sau đó đã tái hôn và đổi tên mình thành Hydrangea Hortensia, chính là tên gọi theo phương Tây của hoa Tú Cầu. Do vậy nhiều người cho rằng tên hoa được đặt theo tên gọi của nhân vật nữ trong truyền thuyết kể trên.

Lại có một truyền thuyết khác về hoa Cẩm Tú Cầu: Có một công chúa La Mã đã đến tuổi cập kê nhưng bao nhiêu người nhà Vua mai mối, công chúa vẫn không ưng thuận. Trong một chuyến kinh lý, gặp ý trung nhân trên đường, công chúa cầm hoa Cẩm Tú Cầu ném vào người mà nàng để ý. Hoa Tú Cầu theo truyền thuyết này có tên dân gian là hoa Cầu Hôn.

Cách chăm sóc hoa cẩm tú cầu

Cẩm tú cầu là cây thân mộc, hoa vô tính, lúc đầu hoa màu xanh ngọc sau biến dần thành màu trắng, màu lam hay màu hồng….; màu hoa phụ thuộc vào độ pH của thổ nhưỡng, ưa bóng râm ẩm thấp. Tất cả bộ phận của cây đều có chứa độc tố có thể gây ngộ độc ở người khi ăn phải. Họ hoa tú cầu, dạng hoa hình đĩa, có nhiều hoa nhỏ cánh mỏng manh chen chúc, xếp lên nhau tạo thành từng chùm hoa to tròn, là những thực vật nước hay đầm lầy.

Cẩm tú cầu là món quà thay cho lời cảm ơn với thông điệp: “Thank you for understanding”.

Và với một số khác, hoa tú cầu lại mang ý nghĩa: Sự lạnh lùng, vô cảm (Frigidity, Heartlessness, Carelessness).

Tôi không hiểu sao hoa tú cầu lại có ý nghĩa lạnh lùng và vô cảm, trong khi hoa nở từ mùa hè, đến cuối mùa thu trên cây tú cầu vẫn còn những bông hoa đượm sắc màu dịu ngọt hay đổi màu thành màu huyết dụ, hay màu sim thật đẹp, hòa lẫn vào với màu sắc của mùa Thu. Hoa Cẩm tú cầu đã chuyển tiếp màu sắc của mình theo với sự mầu nhiệm của thiên nhiên. Chỉ với đặc tính này của hoa Cẩm tú cầu, tôi nhận thấy hoa rất là nhạy cảm vì có cảm nhận được sự thay đổi xung quanh mình hoa mới chuyển tiếp đổi màu sắc của mình, sao lại gán cho hoa ý tưởng là vô cảm và lạnh lùng!!

Hai bình hoa đã được cắm với những bông hoa tú cầu vừa cắt trong vườn nhà khi tiết trời đang là cuối thu-(N0v 18 – 2013).

Hoa tú cầu màu xanh blue đổi màu trong những ngày cuối thu:

Hoa tú cầu màu tím cà đổi màu khi cuối thu:

 Sắc màu của cẩm tú cầu được kết hợp trong bình hoa mùa hè 2014.

 Learn to arrange a fine centerpiece decoration with hydrangea plant

The appearance of hydrangea centerpiece looks awesome mainly in the spring and summer season. This plant is very dull in its shades. So it gives a perfect outlook to the outer portion of your event.  It serves to the best meaning of keeping the whole ambience light yet appealing.

For using a hydrangea special event centerpiece, you would need to learn about various kinds of styles which could be used and experimented with the use of this plant.

After cut hydrangea, first of all, you would need to fill a big glass bowl with an opium amount of cold water. After this, you would need to submerge the plants of hydrangea in this bowl for a period of around one complete hour. This is one of the most important initial stages of working for the aim of decorating a hydrangea centerpiece.

After keeping the hydrangea plant for about one hour, you should remove this submerged plant from the bowl of cold water. You should dry this plant for a good amount of time so that all its parts get rid of any kind of moist touch. Now you would be required to cut the stems of this plant. Try to cut them at an angle of around 45 degreesk, about 1/2 inch and under water. Thereafter, dip these stems in a bucket which is containing warm water for the span of at least one night. After this, you could take out these stems to make them get dry and arranging them for your decorating.

You could also cut the foam of the hydrangea plant for soaking it in water. When it gets saturated, take it out of the water. You could decorate it in a pot along with the stems. You could use a varied number of patterns for fulfilling the purpose of decorating a hydrangea centerpiece. In this manner, you could enjoy working on the concept of using a wonderful plant for adding charm to your event. (Source: Wedding Designs Ideas.com)

Kỹ thuật trồng hoa cẩm tú cầu

Có thể trồng bằng hạt hoặc bằng nhánh: giâm cành vào mùa Xuân. Cắt đoạn nhánh dài 30 – 40cm (có 3 đốt lá), có vỏ ngả màu gổ, mang nhiều búp to ở nách lá, cắt bỏ cặp búp, lá ở phía dưới, ngâm trong nước vài giờ, cắm vào đất, buộc cố định cho không bị lay gốc, để chỗ có nắng lốm đốm/ nhận nắng sáng (không để chỗ thiếu nắng), giữ cho đất đủ ẩm. Có thể cắm cành cắt trong ly nước chờ khi có rể thì đem trồng ra đất. Có thể cắm cành vào một chậu nhỏ, tưới ẩm cho vào bao nilong buộc kín, để chỗ có nắng gián tiếp.

Hướng dẫn chăm sóc hoa cẩm tú cầu

Tưới nước: tưới thường xuyên, thấy cây bị héo lá là tưới liền để không làm giảm khả năng ra hoa. Cần tưới nhiều nước vào mùa khô. Phải dự đoán tưới bao nhiêu là đủ để nước không còn đọng trên bề mặt của đất.

Tỉa cành: trong mùa Đông, trể nhất là đầu Xuân (tỉa muộn thì năm đó không có hoa). Nếu không biết chắc thời điểm thích hợp để tỉa cành thì cứ giử yên chờ hết mùa hoa thì cắt bỏ hoa đã tàn (nếu cành cao thì cắt tỉa ở đốt lá thứ 6 đếm từ hoa xuống gốc/ cắt tỉa bớt tuỳ chiều cao của cây- cắt tỉa quá nhiều sẽ giảm hoa vào mùa sau).Chừa lại những cành mùa trước không có hoa (để được hoa vào mùa mới)  (tháng 3,4,5 là mùa thu ở Úc, tỉa cành vào tháng 3-4).

Bón phân: 1 hoặc 2 lần trong năm vào cuối đông, đầu xuân, lượng  bón thay đổi theo kích thước của cây. Không lạm dụng phân bón… gây hại cho cây, không rải phân sát gốc, phải tưới nước sau khi rải phân. Khi cây mới trồng: 6 tuần sau khi trồng mới bón phân (dùng cẩn thận theo hướng dẫn sử dụng) sau đó bón phân tan chậm (slow -release) với thành phần 10-10-10. Vùng khí hậu ấm bón phân vào tháng 5 tháng 6, nơi lạnh thì tháng 6 tháng 7.

Thay chậu: khi hết mùa hoa, khi cây ngủ -cuối mùa thu hoặc mùa đông (vùng có đất đóng băng thì đầu mùa Xuân lúc đất bắt đầu trồng trọt được).

Quy trình chăm sóc cây – cây ngủ mùa đông: tưới thật ẩm –> để đất khô –> ngưng tưới cho đến đầu mùa xuân mới tưới trở lại.

Phương pháp đổi màu cho hoa

Cẩm tú cầu là loài cây đặc biệt, có thể sống trên đất chua, trung tính hoặc có tính vôi. Không những thế, mùa sắc của hoa có thể thay đổi tuỳ theo độ pH trong đất.

Đất có tính axit

Đất chua (độ pH =< 5) hoa màu xanh .

• Để tăng acid bón aluminum sulfate (nhôm sulfate) mỗi tháng một lần vào tháng 3,4,8,9,10 theo chỉ dẫn của nhà sản xuất…thì hoa màu hoa cà, màu hồng sẽ biến thành màu xanh.(tuỳ nồng độ nhôm mà sắc xanh cũng đậm nhạt khác nhau)
• Kinh nghiệm nhà vườn: Tưới dấm cho đất hoặc tưới cây bằng nước mưa. Cũng có thể cắm đinh vòng quanh gốc.

• Phân bón: dùng phân bón có phosphate thấp.

Đất có tính kiềm

Đất có tính vôi (7.5=< độ pH <10) hoa có màu hoa cà, hồng hoặc đỏ

• Vào mùa xuân tưới thêm calcium carbonate /vôi thì hoa màu xanh sẽ trở nên hồng. Tro trấu cũng có tác dụng tăng tính kiềm của đất (trong tro trấu có chứa Kali)
• Phân bón: Bón phân có chỉ số phosphate cao hoặc thêm lime/vôi bột làm tăng độ pH của đất hoa sẽ có màu đỏ.

Đất trung tính

Có độ pH =7 hoa có màu trắng sữa.

Lưu ý

• Hoa có màu trắng, thì có làm biến đổi độ pH của đất hoa vẫn không đổi màu (vẫn giữ màu trắng)
• Ở vùng khí hậu nóng rất khó để biến cẩm tú cầu thành đỏ đậm.
• Thay đổi màu sắc có tác dụng cho 1 mùa bông, mùa  kế tiếp sẽ có thể không giữ được sắc màu của mùa cũ.
• Trồng trong chậu sẽ dể kiểm soát độ pH.
• Không bón phân sau tháng  8 – mùa cây ngủ.
• Thị trường hiện nay có bán vài cây Hydrangeas ít có khả năng chuyển màu.
• Cần giữ ẩm cho gốc bằng cỏ khô, vỏ thông (pine tree needles).

Theo màu sắc, tên của hoa:

1. Cẩm tú cầu xanh- Hydeagea opuloides acuminlata
2. Cẩm tú cầu vàng- Hydeagea opuloides Tricolor
3. Cẩm tú cầu tím- Hydrangea macrophylla
4. Cẩm tú cầu hồng- Hydrangea Opuloides