cây muồng -Cassia Tora L.

Nhắc đến cây muồng là thứ cây mọc hoang khắp nơi ở nước ta, cây còn có tên là “muồng ngủ”, “đậu ma”, “giả lục đậu”, “giả hoa sinh”, “thảo quyết minh”…, tên khoa học là Cassia Tora L.

Trong các đơn thuốc Đông y, hạt muồng gọi là “thảo quyết minh” hoặc “quyết minh tử”. Từ các tháng 9-11, quả muồng chín, hái về phơi khô, đập lấy hạt. Để dùng làm thuốc, thường đem sao nhỏ lửa, khi thấy bốc mùi thơm như cà phê thì bắc xuống, tãi mỏng ra cho nguội; trong một số trường hợp cần sao tới khi cháy đen thành than (sao tồn tính).

Theo Đông y cổ truyền: thảo quyết minh có vị ngọt đắng, tính hơi lạnh; đi vào 3 kinh Can, Thận và Đại tràng. Có tác dụng bổ thận, mát gan, an thần, sáng mắt, nhuận tràng. Thường dùng chữa mắt mờ, đau mắt đỏ, ra gió chảy nước mắt, nhức đầu, mất ngủ, đại tiện táo bón…

Theo các kết quả của nghiên cứu hiện đại, hạt muồng có tác dụng: Hạ huyết áp rõ ràng (đối với huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương);  Giảm mỡ máu, điều hòa quá trình chuyển hóa các chất béo; Tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể; Ức chế hoạt tính của nhiều loại tụ cầu trùng và diệt nấm ngoài da…

Do có tác dụng giảm mỡ máu, điều tiết quá trình chuyển hóa mỡ, những năm gần đây, hạt muồng thường được sử dụng để chống béo phì.

Trong điều kiện gia đình, để giảm béo, có thể sử dụng hạt muồng theo một số phương pháp như sau:

1. Quyết minh trà: Hạt muồng sao nhỏ lửa, khi nghe thấy tiếng nổ lách tách thì đảo liên tục, sao đến khi vàng nhạt là được.

Mỗi lần dùng 5-10g, cho vào ấm, hãm như pha trà, uống dần trong ngày.

2. Dùng hạt muồng đã sao thơm, tán thành bột mịn, ngày uống 3 lần, mỗi lần 3g, chiêu bằng nước sôi để nguội; Hoặc dùng 20-30g bột, cho vào phin café, lọc qua nước sôi lấy nước uống trong ngày.

3. Hạt muồng và sơn tra (hoặc táo mèo), 2 thứ liều lượng bằng nhau, tán nhỏ, trộn đều. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần dùng 6-10g bột thuốc, hãm nước sôi uống như uống trà.

4. Dùng hạt muồng (sao thơm) 10g, lá sen 8g, cát cánh 4g, cam thảo 4g, sắc nước uống thay trà trong ngày.

5. Hạt muồng, nhân trần, kim anh tử, cả 2 thứ liều lượng bằng nhau. Tất cả phơi, hoặc sấy khô rồi đem tán nhỏ, trộn đều. Ngày uống 2-3 lần, mỗi lần dùng 3-6g, hãm mước sôi như pha trà uống.

6. Hạt muồng, bồ hoàng (vị thuốc Đông y, khai thác từ hoa cỏ nến), liều lượng bằng nhau. Hạt muồng sao thơm, tán thành bột mịn, sau đó trộn đều với bồ hoàng. Hàng ngày dùng 15g bột thuộc, dùng nước sôi hãm như pha trà, chia ra uống dần trong ngày.

Lưu ý: Hạt muồng là vị thuốc hơi lạnh, người đại tiện lỏng, huyết áp thấp khi sử dụng cần phối hợp với một số vị thuộc khác. Tốt nhất, trước khi sử dụng, nên tìm đến thầy thuốc Đông y có kinh nghiệm, để được chẩn bệnh và hướng dẫn cách dùng cụ thể.