họ Đậu(Leguminosae)

Họ Đậu hay còn gọi họ Cánh bướm (danh pháp khoa học: Fabaceae, đồng nghĩa: Leguminosae,^[3] Papilionaceae^[3]) là một họ thực vật trong bộ Đậu. Đây là họ thực vật có hoa lớn thứ ba, sau họ Phong lan và họ Cúc, với khoảng 730 chi và 19.400 loài.^[4][5] Các loài đa dạng tập trung nhiều trong các phân họ Trinh nữ (Mimosoideae) và phân họ Đậu (Faboideae), và chúng chiếm khoảng 9,4% trong tổng số loài thực vật hai lá mầm thật sự.^[6] Ước tính các loài trong họ này chiếm 16% các loài cây trong vùng rừng mưa nhiệt đới Nam Mỹ. Ngoài ra, họ này cũng có mặt nhiều ở các rừng mưa và rừng khô nhiệt đới ở châu Mỹ và châu Phi.^[7] Cho đến nay vẫn còn những tranh cãi về việc họ này bao gồm 3 phân họ hay tách các phân họ của nó thành các họ riêng biệt. Có rất nhiều thông tin về dữ liệu phân tử và hình thái học chứng minh họ Đậu là một họ đơn ngành.^[8] Quan điểm này được xem xét không chỉ ở cấp độ tổng hợp khi so sánh các nhóm khác nhau trong họ này và các quan hệ họ hàng của chúng mà còn dựa trên các kết quả phân tích về phát sinh loài gần đây dựa trên ADN.^[9][10][11] Các nghiên cứu này xác nhận rằng họ Đậu là một nhóm đơn ngành và có quan hệ gần gũi với các họ trong bộ Đậu là họ Viễn chí (Polygalaceae), họ Suyên biển (Surianaceae), và họ Quillajaceae.^[12]

Legume (Cây họ đậu)

Legume (/ˈlɛɡjuːm/ hoặc /ˌləˈɡjuːm/) Cây họ đậu là tên gọi thực vật bao gồm cây (plant), quả (fruit), hạt (seed) đậu trong họ Đậu (Fabaceae). Legume được trồng chủ yếu trong nông nghiệp bằng các hạt giống ngũ cốc (grain) gọi là pulse. Những người thạo tiếng Pháp lại có thể nhầm chữ legumes của Mỹ với légume của Pháp: légume của Pháp chỉ các loại rau, cải, củ (thường gọi là đồ la ghim).

Phân loại :

Các legume được biết đến nhiều bao gồm: bean, pea, đậu tương (soybean), đậu phộng (peanut), đậu lăng (lentil), me (tamarind), minh quyết (Ceratonia siliqua), chi Đậu cánh chim (lupinus), cây linh thảo (alfalfa), cỏ ba lá (clover)

Dưới đây là danh sách các loại đậu:

Các loại quả đậu ăn cả vỏ lẫn ruột khi chưa chín

1. Đậu rồng – Đậu khế – Đậu xương rồng – Đậu cánh – Winged bean – Winged pea – Goa bean – Asparagus pea – Four-angled bean.
2. Đậu que – Green bean – String bean – Snap bean.
3. Đậu cô ve – Đậu a ri cô ve – French beans, French green beans, French filet bean (english) – Haricots verts (french): được trồng ở Đà Lạt.
4. Wax bean: đậu que trắng.
5. Đậu đũa – Yardlong bean bora – Long-podded cowpea – Asparagus bean – Pea bean – Snake bean – Chinese long bean – Thailand long bean – Long bean – Bodi – Boonchi.
6. Snap peas – Sugar snap peas: quả đậu có thể ăn sống (vỏ ít xơ và không sáp như English pea) hoặc tách hạt ăn khi chín.
7. Snow peas – Chinese peas: hạt đậu nhỏ và xếp thành hàng ở 1 bên của vỏ. Vỏ thì phẳng, rộng và mềm (dễ uốn cong). Được ăn cả quả.
8. Italian flat bean – Romano bean – Runner bean: quả Á hậu đậu chưa chín.
9. Dragon tongue bean: đậu lưỡi rồng hoặc quả đậu cúc chưa chín.
10. Edamame – Sweet bean – Vegetable soybean – Beer bean – Edible soybean: quả đậu nành Nhật chưa chín.

Các loại hạt đậu tròn

1. Đậu Hà Lan – Pea – Green pea – English pea: vỏ nhiều sáp và xơ, không thể ăn nên phải lột vỏ và ăn hạt.
2. Snap peas – Sugar snap peas: quả đậu có thể ăn sống (vỏ ít xơ và không sáp như English pea) hoặc tách hạt ăn khi chín.
3. Đậu gà – Chickpea.

Các loại hạt đậu bầu dục nhỏ

1. Đậu tương – Đỗ tương – Đậu nành – Soybean.
2. Đậu trắng – Đậu dải trắng rốn nâu – Cowpea – Black eyed bean – Black eyed pea.
3. Đậu xanh – Mung bean.
4. Đậu đỏ – Xích tiểu đậu – Mễ xích – Azuki bean – Asuki bean – Adzuki bean – Aduki bean: mắt mầm kéo dài dọc thân.
5. Đậu đen – Black bean – Turtle bean – Frijole negro.
6. Đậu ván – Hyacinth bean – Indian bean – Lablab bean – Bonavist bean – Calavance – Seim – Fuji mame: giống đậu nành, mắt mầm nổi và kéo dài dọc thân.
7. Đậu triều – Pigeon pea (Cajanus cajan) – Gandule bean – Tropical green pea – Kadios – Congo pea – Gungo pea – Gunga pea: giống hạt đậu nành màu xanh lá.
8. Edamame: đậu nành Nhật màu xanh.
9. Bolita bean: màu kem.
10. Calypso bean – Yin yang bean – Orca bean: màu đen trắng.
11. Chili bean – Pink bean – Habichuelas Rosadas (spanish): màu hồng nâu.
12. Eye of the goat bean – Goat's eye bean: đậu mắt dê, màu nâu vân gỗ.
13. Red ball bean – Frijol bola roja: đậu bóng đỏ.
14. Navy bean – Haricot bean – White pea bean – Pearl haricot – Pea bean – Haricot blanc bean – Small white bean – Fagioli – Yankee bean - Boston bean: đậu hải quân, trắng.
15. Marrow bean: lớn hơn, thơm hơn Navy bean.
16. Vallarta bean: màu vàng xanh lá.
17. Yellow Indian woman bean: màu nâu nhạt.

Các loại hạt đậu hình thận to vừa và hơi dẹp giống đậu Lima

1. Đậu ngự – Christmas lima bean – Chestnut lima bean – Madagascar bean: hạt hình elip hơi tròn, dẹp, đường viền liền không phải đốm.
2. Lima bean: màu xanh hoặc trắng.
3. Jackson wonder lima bean: màu nâu.
4. Dermason bean: màu trắng dẹp, hình thận như đậu tây.

Các loại hạt đậu hình bầu dục vừa giống đậu cúc

1. Đậu cúc nâu - Pinto bean: nâu nhạt đốm nâu.
2. Đậu cúc hồng - Cranberry bean – Borlotti bean: hồng nhạt hoặc trắng đốm hồng.
3. Anasazi bean: đốm sữa.
4. Brown speckled cow bean: trắng đốm nâu đen.
5. Great Northern bean: màu trắng.
6. Maicoba bean – Mayocoba bean – Peruvian bean – Azufrado bean – Peruano bean – Canaria bean – Canario bean: màu kem hơi vàng.
7. Mortgage runner bean – Mortgage lifter bean: giống Great Northern bean nhưng tròn, ngắn hơn.
8. Rattlesnake bean: màu nâu nhạt hơn Pinto bean.
9. Tongues of fire bean: nâu nhạt hơn Pito bean đốm nâu.
10. Steuben yellow bean – Steuben yellow eye bean – Butterscotch calypso bean – Molasses face bean – Maine yellow eye: nửa trắng nửa nâu.
11. Swedish brown bean: màu nâu.
12. Tepary bean – Tapary bean – Moth dal: giống viên sỏi, màu từ nâu nhạt đến nâu đậm.

Các loại hạt đậu hình thận giống đậu tây

1. Đậu tây thường – Đậu tây đỏ – Đậu đỏ dài – Red kidney bean.
2. Đậu tây đốm (sáng/đỏ) (dài) – (Long shape) (Light/red) speckled kidney bean.
3. Đậu tây trắng – White kidney bean – Cannellini bean – Fazolia bean – Lingot bean.
4. Appaloosa bean: nửa đen nửa trắng.
5. Bayo bean: nâu.
6. Soldier bean – Red eye bean: mắt đỏ.
7. Flageolet bean – Fayot bean: trắng, xanh lá nhạt
8. Á hậu đậu – Scarlet runner bean – Multiflora bean: khi trưởng thành có màu chuyển từ đen sang nâu đến tím.
9. Tolosana bean – Spanish Tolosana bean – Prince bean: đốm nâu đỏ.
10. Trout bean – Jacob's cattle bean – Forellen bean: trắng đốm tím hồng.

Các loại hạt đậu gạo

1. Black Rice Bean: đậu gạo đen.
2. Green Rice Bean: đậu gạo xanh.

Các loại hạt đậu khác

1. Đậu lăng – Lentil: hạt tròn dẹp nhỏ.
2. Lupin bean – Lupini bean: giống hạt bắp, dẹp.
3. Đậu răng ngựa – Broad bean – Fava bean – Habas – Horse bean – Foul: hạt tròn dẹp lõm ở giữa mặt bên, màu xanh nhạt hoặc nâu nhạt.
4. Sator bean: giống hạnh nhân xanh lá.
5. Snail bean: hình xoắn giống vỏ ốc.