Asparagus

Chi Măng tây (danh pháp khoa học: Asparagus) là một chi thực vật thuộc Họ Măng tây (Asparagaceae), và phân họ cùng tên(Asparagoideae).^[1] Chi này bao gồm 300 loài, phần lớn trong đó là các cây thường xanh lâu năm, mọc từ tầng thảm tươi như các loài dây leo hay cây bụi. Trong chi này, loài Asparagus officinalis hay còn gọi là măng tây là loài thông dụng nhất, là một món ăn phổ biến trong ẩm thực nhiều nước. Những loài cây khác trong chi này được trồng làm cảnh.

Chi Măng tây bao hàm một số dạng sống, từ các loài cây thân mọc thẳng sống ở rừng mưa, bán hoang mạc cho đến những loại dây leo. Sự khác biệt giữa các loài này đến từ các quần xã và hệ sinh thái mà chúng sinh sống trong đó, và quá trình sinh thái và tiến hóa nhằm giúp chúng sinh trưởng, phát triển, thay đổi, thích nghi. Hạt các cây này phần lớn được phát tán nhờ các loài chim.^{[cần dẫn nguồn]}

Một số loài măng tây cảnh như Asparagus plumosus, Asparagus aethiopicus, Asparagus setaceus và Asparagus virgatus có cành nhỏ và thường bị nhầm với dương xỉ.

Ở Quần đảo Macaronesia, một vài loài măng tây (tỉ như Asparagus umbellatus và Asparagus scoparius) mọc trong các rừng nguyệt quế và mang các đặc điểm ban đầu của những loài cây leo có lá phiến. Trong các khu vực khô hơn, mang kiểu khí hậu Địa Trung Hải, các loài măng tây tiến hóa trong kỷ Đệ tứ và trở thành những loài cây mang nhiều gai, thích nghi với những giai đoạn khô hạn của khí hậu trong khu vực.^{[cần dẫn nguồn]}

Nhiều loài măng tây, nhất là các loài đến từ châu Phi, trước đây được phân vào các chi Protasparagus và Myrsiphyllum. Tuy nhiên, một phần do việc phát hiện ra nhiều loài mới, các chi này được hợp nhất lại với chi Măng tây.^[2] Các loài thuộc chi Măng tây có hình dạng bên ngoài rất khác nhau, từ loài dây leo thân thảo tới những loài cây leo thân gỗ mang nhiều gai nhọn (vì thế mà các loài này mang biệt hiệu là "gai mèo" hay "wag 'n bietjie" (nghĩa là "chờ một chút").^[3] Phần lớn các loài măng tây có cành dạng lá, tức nhữngcành cây có hình dạng phẳng gần giống như lá và có chức năng quang hợp thay thế cho lá. Asparagus officinalis, Asparagus schoberioides, và Asparagus cochinchinensis là các loài đơn tính, tức có các cây đực (chỉ mang toàn hoa đực) và cây cái (chỉ mang toàn hoa cái) riêng biệt.

Asparagus acutifolius
Asparagus aethiopicus (= Asparagus sprengeri, Protasparagus aethiopicus) – Ground Asparagus, Asparagus Fern, (S. Afr.) Emerald Fern, Basket Asparagus
1. Asparagus aethiopicus 'Sprengeri' – Sprenger's Asparagus
Asparagus africanus (= Protasparagus africanus) – African Asparagus
Asparagus asparagoides ( = Myrsiphyllum asparagoides) – Smilax, African Asparagus Fern, (Austr.) Bridal Creeper
Asparagus cochinchinensis – Tian men dong (天門冬) in Chinese, of which the tubers are used as a kind of herb in Traditional Chinese Medicine.
Asparagus declinatus – Foxtail Asparagus Fern, (Austr.) Bridal vein
Asparagus densiflorus (= Protasparagus densiflorus)
Asparagus falcatus – Large Forest Sicklethorn of southern Africa)
Asparagus fallax – Esparraguera de monteverde. Macaronesian native flora.
Asparagus flagellaris
Asparagus horridus – Mediterranean, Arabian Peninsula, Macaronesia.^[4]
Asparagus laricinus – Katbos
Asparagus macowanii (= Protasparagus macowanii)
Asparagus maritimus
Asparagus nesiotes – Esparraguera majorera. Macaronesian native flora.
Asparagus officinalis – Asparagus
1. Asparagus officinalis subsp. officinalis – Garden Asparagus
2. Asparagus officinalis subsp. prostratus
Asparagus pastorianus – Esparraguera espinablanca. Macaronesian native flora.
Asparagus racemosus
Asparagus scandens – Krulkransie of the Western Cape, South Africa
Asparagus schoberioides
Asparagus scoparius – Esparragón raboburro. Macaronesian native flora.
Asparagus setaceus (= Protasparagus setaceus, A. plumosus) – Lace Fern, Asparagus Fern, Florist's Fern, (Austr.) Climbing Asparagus
Asparagus tenuifolius
Asparagus umbellatus – Esparraguera común. Macaronesian native flora.
Asparagus vaginellatus Bojer ex Baker
Asparagus virgatus