Melastomataceae : Họ hoa Mua

Họ Hoa Mua (hoa Muôi) ở VN có hơn 135 loài liệt kê trong sách Cây cỏ Việt Nam .
Cây hoa Mua là loài chỉ thị đất chua phèn, có thể thấy mọc hoang khắp các miền Bắc Nam, hoa Mua có màu tím rất đẹp, nhiều người lầm tưởng với loài hoa Sim nhưng thực ra 2 loài cây này khác nhau rõ rệt (xem hoa Sim trong họ Sim Myrtaceae).
Sau đây là vài loài hoa Mua, trông hoa thì rất giống nhau, chỉ phân biệt ở lá, trái và lông :

1. Allomorphia arborescens Guill. : Đa hình cây 

2.  Diplectria barbata (Anplectrum barbatum) C. B. Clarke : Dây Mẫu đơn (Theo sách của Võ Văn Chi)

hoa

3.  Medinilla cumingii Naudin. : Cây Hồng Ngọc, Hòn ngọc Viễn Đông

Cây hoa kiểng nguồn gốc Philippine

4. Melastoma affine D. Don. : Mua đa hùng
loài này thường gặp ở đồng bằng miền Nam

5. Melastoma candidum D. Don.  : Mua thường
loài này hay gặp trên đồng ruộng miền Bắc

6. Melastoma saigonense (Kuntze.) Merr. : Mua lông
loài này tôi thấy mọc ở Bình Dương

7. Melastoma sanguineum Sims. : Mua bà
 Loài này có hoa rất to. 

8. Memecylon acuminatatum Sm. in Rees var. tenuis Guill. : Sầm nhọn

9. Memecylon lilacinum Zoll. & Morr. : Sầm láng

Hình chụp cây ở Long Thành, Đồng Nai

10. Osbeckia cochinchinensis Cogn. : An bích Nam Bộ
Cây này nhỏ xíu như 1 loài cỏ cao không quá 30cm, gặp ở Núi Cậu, Dầu Tiếng, Bình Dương 

hoa 

11. Osbeckia nepalensis Hook. : An bích Nepal

Cây gặp ở Mù Cang Chảy, Yên Bái

12. Osbeckia stellata var. crinita (Naud.) C. Hans. : Mua tép, An bích tro
Tên khác : Osbeckia crinita Naud. 

có loài màu đài nhạt hơn 

13. Osbeckia stellata Buch.-Ham ex D.Don var. rostrata C. Hans. : Mua tép, An bích sao
Loài này gặp ở Đà lạt, hoa chỉ có 4 cánh 

14. Oxyspora paniculata (D. Don) DC. : Mua chùm tụ tán 

15. Phyllagathis sessilifolia C. Hans. : Me nguồn
Cây gặp trên đỉnh Bà Nà, Đà Nẳng





16. Phyllagathis suberalata C. Hans. : Me nguồn cánh
Cây bụi nhỏ mọc ven suối, ít hoa, hoa đơn độc 4 cánh nhọn. Thân nhánh có 5 cạnh. 

hoa 

 hình do một người bạn (Gic) chụp rỏ hơn 

17. Plagiopetalum esquirolii (Lévl.) Rehd. var. esquirolii : Khuynh cánh 

18. Sonerila plagiocardia : Sơn linh thất tâm
Hình cây này chụp ở Thác Bạc, Sapa

19. Sonerila tenera Royle. : Sơn linh mảnh

Cây gặp ở La Pán Tẩn,Yên Bái

Một số loài hoa Mua gốc Nam Mỹ được nhập về trồng:

20. Tibouchina lepidota (Bonpl.) Baill. :  Mua xanh Bra-xin

21. Tibouchina semidecandra (Schrank & Mart. ex DC.) Cogn. (T. urvilleana) : Mua tím

loài mới nhập nội trồng làm kiểng 

Thêm một loài mua không biết tên, không thấy phù hợp với các loài có mô tả trong sách, lá không bằng nhau từng cặp, phát hoa ít hoa, ở mỗi chỗ chia nhánh có 2 lá đài nhỏ tròn tròn, hoa 3 hay 4 cánh. Nêu hình ra đây cho các bạn nghiên cứu.